دولت ایتالیا برنامه ای 6 ساله را برای بازگرداندن صنعت گردشگری این کشور به رقابت در سطح بین المللی تصویب کرده است، که در سال 2015 میلادی به مقام هفتم جدول ‘درآمدهای حاصل از گردشگری کشورها’ سقوط کرد.
تنوع و ارتقا
در برنامه توسعه گردشگری یک سری اقدامات و سرمایه گذاری ها برای تبدیل شهرهای بزرگ هنری مانند رم، فلورانس، ونیز، ناپل و سایر اماکن متمرکز مانند ریمینی، ریچونه، سالنتو و… به در ورودی به مقاصد زیبایی که کمتر شناخته شده هستند، در نظر گرفته شده است. برای همین، استان ها وظیفه نقشه برداری از مقصدهای نوظهور جهت ارتقاء آنها دارند ، بویژه از شهرهایی که کاندیدای ‘پایتخت فرهنگی اروپا’ مانند پروجا و راونا ، هستند. در این برنامه همچنین گردشگری پایدار پارک های طبیعی، مسیرهای دوچرخه و پیاده تقویت شده است.
جالب اینکه ایتالیا 91 میلیون یورو برای توسعه یک مسیر دوچرخه سواری تحت عنوان ‘گردشگری با دوچرخه’ که توان بالقوه 3.2 میلیارد یورو درآمد را دارد سرمایه گذاری کرده است. همچنین 61 میلیون یورو دیگر نیز برای بهبود شرایط مسیرهای تاریخی و مذهبی در این کشور سرمایه گذاری شده است.
علاوه بر این مناقصاتی نیز برای بهره برداری با هدف گردشگری، از فانوس های دریایی، ایستگاه های رها شده راه آهن برگزار شده است.
** دیجیتالی سازی
دو سوم مسافران، سفرهای خود را از طریق اینترنت تنظیم می کنند و بنا بر این تمرکز بر اینترنت برای ترویج ایتالیا و در اختیار قرار دادن ابزار برنامه ریزی به مردم برای جا به جا شدن، امری ضروری است. برای این کار دولت قصد تصویب و تقویت اعتبار مالیاتی 30 درصدی به شرکت هایی را دارد که در دیجیتالی سازی سرمایه گذاری می کنند.
بودجه های جدیدی نیز برای توسعه شبکه اینترنت پرسرعت و بی سیم در سراسر کشور تنها با یک ‘یوزر پسوورد’ واحد در نظر گرفته شده است که امکان کمک به مسافران را در طول سفر و اخذ داده های مفید برای استراتژی های آینده دارد که. دولت همچنین در حال گفت وگو با گوگل و فیسبوک برای ترویج ایتالیا بطور نوآورانه است.
** حرفه ای سازی
در برنامه حرفه ای سازی آموزش مناسب جوانان و حفظ کارگران فصلی نیز در نظر گرفته شده است . برنامه جدید دولت بر روی تقویت مسیرهای جدید حرفه ای برای واجد شرایط شدن در این بخش و ثبات بیشتر قراردادهای کاری متمرکز می شود.
همچنین تشکیل میزهای مشاوره دائمی در وزارت میراث فرهنگی ، فضاهای ساختاری برای گوش دادن و کارکردن با اپراتورها و کارگران در این بخش و ایجاد یک داشبورد اطلاعاتی برای نظارت دائم از موقعیت رقابت ایتالیا که با همکاری موسسه ملی آمار ایتالیا (ایستات)، سازمان نظارت استانی و سازمان نظارت ملی بر گردشگری تعریف شده است، از جمله اقدامات دیگر برای توسعه گردشگری در این کشور است.
70 درصد گردشگران خارجی که به ایتالیا سفر می کند، اروپایی هستند. گردشگری موسوم به ‘ضربتی’ روندی رو به رشد دارد و مدت زمان سفر گردشگران از 4.1 روز به 3.6 روز کاهش یافته است و تنها یک دهم گردشگران با یک سفر سازمان یافته به ایتالیا سفر می کند.
کارشناسان گردشگری عقیده دارند که صنعت گردشگری دائما در حال دگرگونی و تحول است چرا که باید با احتیاج گردشگران مطابق باشد.
بر اساس داده های موسسه تحقیقات و نوآوری مرکز ملی تحقیقات ایتالیا (Iriss-Cnr)، مخارج گردشگران در ایتالیا در سال 2016 میلادی به 93 میلیارد و 900 میلیون یورو رسید که از این مقدار 36 میلیارد و 400 میلیون یورو برابر با 38.7 درصد ، مربوط به گردشگران خارجی و 57 میلیارد و 600 میلیون یورو برابر با 61.3 درصد مربوط به گردشگران داخلی بوده است.
به گفته اتحادیه کسبه ایتالیا، صنعت گردشگری در ایتالیا طی سال 2017 به یک رکورد تازه دست یافته و بیش از 400 میلیون گردشگر از این کشور بازدید کردند. ارزش صنعت گردشگری در ایتالیا معادل 11 درصد تولیدات ناخالص ملی است و بیش از سه میلیون نفر در این بخش اشتغال دارند.
گردشگران ایتالیایی و خارجی سالانه تنها 26 میلیارد یورو برای خورد و خوراک و نوشیدنی هزینه می کنند که خود کمک بزرگی به رستوران ها، اغذیه فروشی ها و… است.
ایتالیا از جمله اهداف اصلی گردشگر جهانی محسوب می شود که البته در مکان هشتم جدول پس از اسپانیا، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلیس و آمریکا قرار دارد.
‘مجمع جهانی اقتصاد’ اخیرا در گزارشی در خصوص سفر و گردشگری، عنوان کرد که ایتالیا از نظر میراث فرهنگی فوق العاده ای که دارد در مکان 5 جدول جهانی و از نظر منابع طبیعی در مکان 12 جدول و از نظر ساختاری و زیربنایی در مکان 11 جای گرفته است.
به عقیده اتحادیه کشاورزی، ایتالیا تنها کشور جهان است که می تواند بر روی میراث باستانی تولید مواد غذایی کشاورزی که از نسلی به نسل دیگر در یک منطقه ای منحصر به فرد از نظر تاریخی، هنری و طبیعی که اهرم های اصلی جذابیت گردشگری محسوب می شوند، حساب کند.
حدود یک سوم از هزینه گردشگران در ایتالیا، صرف غذا در رستوران ها و اغذیه فروشی ها می شود. ایتالیا رهبر جهانی گردشگری غذایی محسوب می شود و در این کشور 60 هزار شرکت کشاورزی بیولوژیکی و 22 هزار مزرعه گردشی و شرکت های مختلف گردشگری دیگر فعالیت می کنند و گردشگران در سفر به ایتالیا بیشترین هزینه را صرف مواد خوراکی می کنند که حتی از هزینه هتل نیز بیشتر است.
گردشگران در رستوران های محلی 14 میلیارد یورو هزینه می کنند. همچنین برای خرید مواد غذایی در مغازه ها و بازارها 12 میلیارد یورو خرج می کنند.
همه آنچه ایتالیایی‌ها برای توسعه گردشگری کشورشان انجام می‌دهند
هیچ گردشگری نمی‌تواند بدون اطلاع رسانی کافی و مناسب کشور مقصد، ابنیه باستانی و اماکن دیدنی آن کشور را به تنهایی حدس بزند. اگر چه روایات‌های گردشگران قبلی می‌تواند محرک سفر گردشگران جدید باشد؛ اما از حیث اطلاع رسانی کافی نیست. در جهان ارتباطات امروز، کشوری توان ارتقاء صنعت گردشگری خود را خواهد داشت که از امکانات اطلاع رسانی، نهایت بهره را ببرد. در کشور ایتالیا نیز به گونه‌های ذیل، از فن آوری جدید اطلاعات، در جهت ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، بهره گرفته شده است:
هر گردشگر قادر است، قبل از سفر به ایتالیا، با استفاده از پایگاه‌های اینترنتی متعدد و نسبتاً جامعی که در این خصوص وجود دارند، تمام اطلاعات لازم را اخذ کند. گردشگران می‌توانند، از چند و چون مسافت‌های سفر، وسایل نقلیه، هزینه‌هاو… آگاهی یابند و نقشه راه‌ها، نقشه‌های شهری، محل دقیق ابنیه باستانی و مسیرهای تردد و وسایل نقلیه مناسب برای تردد در این مسیرها و… را، انتخاب کنند.
هر یک از ابنیه باستانی و گردشگاه‌ها و موزه‌ها در این کشور، به طور جداگانه، دارای پایگاه‌های اینترنتی هستند که در این پایگاه‌ها، گردشگران می‌توانند، اطلاعات نسبتاً جامعی را، در خصوص تاریخچه، پیش آگاهی‌ها برای بازدید مفیدتر، ساعات کار، هزینه‌ها، نحوه دسترسی و… کسب کنند و در صورت ضرورت پرداخت هزینه ورود، بلیط را به صورت اینترنتی خریداری کنند.
بخش دیگری از اطلاع رسانی گردشگری در کشور ایتالیا، از طریق چاپ جرایدی که در سطح بین المللی توضیح می‌شوند و ساخت برنامه‌های تلویزیونی که از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شده و در معرض دید بینندگان دیگر کشورهای قرار می‌گیرند، صورت می‌گیرد.
مرحله بعدی اقدامات مسؤلان کشور ایتالیا در خصوص ارتقاء صنعت گردشگری این کشور، مربوط به دوره پس از ورود یک گردشگر به این کشور، یا ورود یک گردشگر از یک شهر به شهر دیگر می‌شود که طبعاً از فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه آهن و سایر پایانه‌های مسافربری آغاز می‌شود:
برای تأثیرگذاری بیشتر و بهتر بر گردشگران، سعی می‌شود که این پایانه‌ها، منظم، پاکیزه و همراه با خدمات رسانی کارکنانی خوش برخورد و آشنا به زبان انگلیسی اداره شوند.
نقشه شهر، ایاب و ذهاب شهری و ابنیه باستانی و موزه‌ها و گردشگاه‌های آن، به طور رایگان، همراه با سایر دفترچه‌های راهنما و اطلاع رسانی شهری، در تمامی فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و دیگر پایانه‌ها، در اختیار گردشگران گذاشته می‌شود.
در کلیه پایانه‌های زمینی و هوایی، دفاتری در نظر گرفته شده است که در آنها افرادی که خصوصیت برجسته‌شان، خوش برخوردی و آشنایی به زبان انگلیسی و آشنایی نسبی با برخی از دیگر زبان‌های زنده دنیا است، به طور حضوری به اطلاع رسانی به گردشگران می‌پردازند.
در تمامی پایانه‌ها، علاوه بر دفاتر اطلاع رسانی، دفاتری به رزرو هتل یا اقامتگاه‌های اقتصادی‌تر و تهیه وسیله نقلیه برای گردشگران اشتغال دارند.
برای پوشش دادن گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، در اکثر شهرهای کشور ایتالیا، امکانات متفاوتی حسب توان اقتصادی گردشگران برای اسکان آنها وجود دارد؛ این امکانات، دامنه‌ای از هتل‌های مجلل تا مسافرخانه‌های دارای اتاق‌های اختصاصی و عمومی و اقامتگاه‌های فضای سبز، با اسکان در کانکس و چادرهای مناسب را دربرمی‌گیرد.
ورود گردشگران به یک کشور و اقامت آنها به تنهایی برای رونق صنعت گردشگری یک کشور کافی نیست؛ بلکه، این گردشگران باید بتوانند به سهولت در شهر تردد کنند. برای تردد آسان و سریع این گردشگران در شهر، امکانات گوناگونی وجود دارد که در ادامه به تشریح ساختار آن خواهیم پرداخت:
سیستم‌های حمل و نقل زمینی و هوایی در اکثر کشورهای پیشرفته اروپایی از جمله ایتالیا، بسیار منظم عمل می‌کنند. بهره این نظم در راستای رونق صنعت گردشگری این کشورها از آن جهت است که هیچ یک از گردشگران، برنامه‌ای (به عنوان نمونه بازدید از یک موزه) را، با این پیش فرض که بی‌نظمی در رفت و آمد، حتماً قسمتی از وقت آنها را هدر خواهد داد، از برنامه گردش خود حذف نمی‌کنند؛ مضافاً بر اینکه نظم و سرعت وسایل نقلیه، امکان گردش‌ها و سفرهای کوتاهتر را که اقتصادی‌تر بوده و با تعطیلات کوتاه نظیر تعطیلات آخر هفته نیز سازگاری دارند، مهیا می‌کند.
برای گردشگران با توان اقتصادی متفاوت، انواع وسایل نقلیه؛ از تاکسی‌های تشریفات تا تاکسی‌های معمولی و اتوبوس و مترو و… مهیاست.
در سطح بین شهری و حتی بین‌المللی نیز، در کنار قطارهای پرسرعت و گران‌قیمت‌تر، انتخاب‌های دیگری نیز وجود دارند که با حذف برخی خدمات، هزینه‌ها را کاهش داده تا همچنان، سفر ممکن باشد. در سفرهای هوایی نیز، سفرهایی وجود دارند که به عنوان مثال، به شرط حمل بار کمتر و تنها با پرداخت هزینه‌های گمرکی، هزینه سفر را به حداقل کاهش داده‌اند.
منطق نامگذاری ایستگاه‌های مترو و اتوبوس در شهرهای بزرگ ایتالیا مانند شهر رم، به این نحو است که همواره ایستگاه‌های مترو یا اتوبوس، به نام بنای باستانی یا موزه نزدیک به آن ایستگاه‌ها نامیده می‌شوند تا شناسایی آنها توسط گردشگران با سهولت بیشتری انجام شود.
ساعات کار اتوبوس، قطارهای بین شهری، تراموا و مترو در شهرهای ایتالیا؛ به ویژه شهرهای بزرگ مانند رم، به نحوی است که با ساعات کاری از حدود ساعت ۵ صبح تا نیمه شب به طور عادی، و از نیمه شب تا ۵ صبح با خطوط شبانه، امکان تردد گردشگران را در تمامی اوقات شبانه روز به صورت منظم و قابل برنامه ریزی و با نهایت سرعت ممکن فراهم می‌کند.
وسایل نقلیه عمومی در شهرهای بزرگ ایتالی با افزایش ساعات کاری خود در شب‌های تعطیل (تا ساعت ۱.۳۰) و شب‌های اعیاد و مناسبت‌های ملی (تا ساعت ۳) به تردد مسافران و گردشگرانی که برای مشاهده یا شرکت در یک مراسم خاص (به عنوان مثال، مراسم ویژه روز آزادی در شهر رم) به شهرهای این کشور سفر کرده‌اند، یاری می‌رساند.
امکانات ایاب و ذهاب در کشور ایتالیا به آنچه گفته شد محدود نمی‌شود و انواع مختلفی از امکانات برای گردشگران مهیاست. به عنوان مثال در شهر رم، اتوبوس‌های سربازی وجود دارند که گردشگران با خرید بلیط ویژه آن می‌توانند در روزهای خوش آب و هوا از غالب بناهای باستانی و اماکن دیدنی این شهر با صرف کمترین وقت و انرژی و هزینه دیدن کنند. این اتوبوس‌ها، به ویژه برای افرادی که به هر دلیل (کهولت یا بیماری و…)، قادر به پیاده روی نیستند، وسیله نقلیه مناسبی به شمار می‌روند.
گردشگر در طول سفرهای درون شهری به حال خود رها نشده و همواره در طول گردش روزانه، در طول شهر و در کنار مسیرهای پرتردد، با دفاتر گردشگری‌ای مواجه می‌شود که در آنها می‌توان نقشه دریافت کرده و مسیر حرکت خود را کنترل کرد یا برای بازدید از چند بنای باستانی و موزه و… که در یک مسیر قرار دارند، اطلاعات تکمیلی دریافت کرد.
در اماکن تفریحی و گردشگاه‌ها، یا ابنیه باستانی و موزه‌ها، تلاش شده با بهره گیری از یک برنامه کاری منظم و منطقی و نیروی انسانی متخصص، در محیطی مناسب، شرایط استاندارد بازدید برای گردشگران فراهم شود که اطلاع رسانی یکی از ضروریات آن بوده و به شرح ذیل تحقق می‌یابد:
– نصب تابلوهای بزرگ و قابل رؤیت مشخصات هر بنا یا هر بخش از یک بنا، یا هر اثر باستانی در یک موزه که علاوه بر زبان ایتالیایی به چند زبان زنده دیگر نیز ترجمه شده است.
– راهنمایان حاضر در این ابنیه و موزه‌ها که در صورت درخواست بازدید کنندگان قادر هستند به جند زبان زنده دنیا، توضیحات لازم را به ایشان ارائه کرده و به سوألاتشان پاسخ دهند.
– رادیو بی‌سیم‌های چند زبانه که در مقابل ورودی‌های ابنیه و موزه‌ها به بازدید کنندگان تحویل می‌شود و بازدیدکنندگان در صورت تمایل، با انتخاب یکی از زبان‌های موجود در سیستم، در هر یک از قسمت‌های یک بنای باستانی، یا در یک موزه در مقابل هر یک از آثار باستانی و هنری موجود در آن، کد مربوط به آن بخش از بنا، یا آن اثر هنری یا تاریخی را وارد سیستم کرده و سیستم، اطلاعات کامل موجود را به زبان انتخاب شده توسط بازدید کننده، به صورت گویا برای وی بازگو می‌کند.
در محل ورودی‌ها و خروجی‌های هریک از موزه‌ها و بناهای باستانی، میزهایی نهاده شده که بر روی آنها، انواع دفترچه‌ها و آگهی‌های مربوط به آن بنا، موزه، یا آثار تاریخی و هنری موجود در آن موزه، همراه با تصاویر رنگی و زیبا آماده شده است. ویژگی این قبیل دفترچه‌ها و آگهی‌ها این است که با کیفیتی بالا به نحوی تهیه شده اند که بالفرض، آگهی‌ها می‌توانند مانند سوغات فرهنگی یک شهر، پس از بازگشت از سفر، به عنوان کارت پستال آن شهر، به دوستان هدیه داده شوند و به این ترتیب، علاوه بر اطلاع رسانی و برآوردن نیاز به داشتن یک یادمان از سفر، تبلیغی نیز برای افراد دیگری که ممکن است آن دفترچه یا آگهی را مشاهده کنند، برای بازدید از آن بنا یا موزه و… خواهند بود.
چنانکه از بررسی موارد سابق الذکر مشهود است، ارتقاء صنعت گردشگری در یک کشور، صرفاً با مساعی سازمان‌هایی که به طور مستقیم و بی واسطه با بخش گردشگری در ارتباط هستند، مقدور نیست و به همکاری سایر نهادها و سازمان‌ها نیز نیازمند است. آنچه در ادامه می‌آید، اشاره به برخی از اقداماتی است که توسط سازمان‌هایی خارج از سازمان گردشگری کشور ایتالیا انجام شده و به ارتقاء صنعت گردشگری در این کشور کمک می‌کند:
در شهرهای پر گردشگر ایتالیا مانند شهر رم، تلاش شده است که جهت رفاه حال گردشگران و رفع مشکل ایشان در برقراری ارتباط کلامی به زبان ایتالیایی، همواره در مشاغلی نظیر پذیرش هتل، رستوران‌ها و… از کارکنانی بهره گرفته شود که برای برقراری ارتباط با مراجعین، لااقل به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند.
در شهرهای پرگردشگر، برای گردشگرانی که حتی به زبان انگلیسی نیز، تسلط نداشته باشند، تمهیداتی اندیشیده شده که حداقل قادر باشند، نیازهای اولیه خود را برآورده سازند. این امر با نصب دستگاه‌های فروش اقلام مختلف، در مراکز متفاوت مقدور شده است که عمدتاً به جای نگارش نام آن کالا، از تصویر آن بهره گرفته شده و به هر تصویر یک کد عددی اختصاص یافته است که خریدار با فشار دادن یک کلید، یا گفتن یک عدد به فروشنده می‌تواند کالایی را که قیمت آن نیز در مقابل اش مشخص شده، خریداری کند. به عنوان مثال، گردشگر با ورود به یک اغذیه فروشی و دیدن تصاویر غذاها (که به خوبی، نشانگر محتویات آنهاست)؛ عدد مقابل غذای مورد علاقه اش را گفته، و بهای آن را می‌پردازد. واسطه سازی ماشین‌هایی با فهرست اقلام تصویری و کدگذاری عددی را در مورد خرید اقلام دیگر؛ از آب و نوشیدنی‌های گرم و سرد گرفته تا خرید بلیط و… نیز مشاهده می‌کنم.
گردشگران تنها به جاهایی که تاکنون ندیده‌اند، سفر نمی‌کنند؛ بلکه، به جاهایی که از آنجا خاطره خوبی دارند نیز سفر می‌کنند. مدیریت ساختن حس و خاطره خوب از یک سفر برای گردشگران، همانطور که گفته شد، از عهده بخش گردشگری یک کشور به تنهایی برنمی‌آید و نیازمند همکاری سایر بخش‌ها نیز هست. به عنوان مثال، در کشور ایتالیا، به شدت مراقبت می‌شود که رانندگان تاکسی، رستوران‌دارها، فروشندگان و… بابت کالاها و خدماتشان، وجهی بیشتر از قیمت مصوب از گردشگران اخذ نکنند تا موجبات انتقال حس عدم اطمینان به ایشان را فراهم نیاورند.
از دیگر ضروریاتی که به ارتقاء صتعت گردشگری در یک کشور یاری می‌رساند، ایجاد امنیت برای گردشگران در آن کشور است. اغلب گردشگران در صورت احساس عدم امنیت، به زیباترین شهرها و کشورها نیز سفر نخواهند نکرد. به عنوان مثال، مطابق آمارها، برخی از شهرهای جنوبی ایتالیا، علی رغم برخورداری از جاذبه‌های گردشگری بسیار، به واسطه معضل عدم امنیت، قادر نیستند به اندازه کافی جلب گردشگر کنند.
پذیرش و داشتن رفتار مناسب با گردشگران؛ به عنوان امری مؤثر در میزان جلب گردشگ در یک شهر، امری است که باید در میان شهروندان یک شهر، فرهنگ سازی شود. به عنوان مثال، آمارها گویای آن است که در کشور ایتالیا، گردشگران در شهرهایی که مردم با ایشان برخورد بهتری داشته‌اند، بر اقامت خویش افزوده‌اند و برعکس، در شهرهایی که رفتارهای نامناسبی، مانند رفتارهای نژادپرستانه مشاهده نکرده‌اند، از ایام اقامت خویش کاسته‌اند.
در خاتمه، می‌توان به برنامه‌هایی اشاره کرد که با هدف گسترش فرهنگ گردشگری و فراهم سازی امکان گردشگری برای اقشار کم درآمد و خاص جامعه، برنامه‌ریزی شده‌اند:
در کشور ایتالیا، در برخی شهرها مانند شهر رم، یکشنبه اول هر ماه، ورود به تمامی بناهای باستانی و موزه‌ها، رایگان بوده و به این ترتیب، افراد کم درآمد نیز، امکان بازدید از این ابنیه و آثار هنری – تاریخی را خواهند یافت.
در کشور ایتالیا، در شهر رم، هر ساله یک شب که «شب موزه» نامیده می‌شود، درهای تمامی موزه‌ها تا ساعاتی از بامداد، برای بازدید علاقه مندانی که به دلایل شغلی، تحصیلی و… امکان بازدید از موزه‌ها را در طول روز ندارند، مفتوح است.
بسیاری از برنامه‌های مربوط به اعیاد و مناسبات‌های ملی در کشور ایتالیا، مانند برنامه‌های اجرای موسیقی در این ایام، غالباً در مجاورت ابنیه باستانی شهرهای مختلف انجام می‌شود که خود به معرفی آن بنا و افزایش بازدید از آن کمک می‌کند.
سازمان گردشگری کشور ایتالیا، برای معرفی برخی از شهرهایی که جاذبه‌های گردشگری آنها به انداره کافی معرفی نشده‌اند یا شمار گردشگران آنها کاهش یافته است، برنامه‌های فرهنگی و هنری‌ای را در این شهرها ترتیب می‌دهد تا به واسطه برگزاری چنین برنامه‌هایی، آن شهر را معرفی و مخاطبان را از نزدیک با جاذبه‌های گردشگری آن شهر آشنا کند.
منبع:
دیدگاهتان را بنویسید